Yalçın ŞAHİN'in kaleminden "Kökten Değişim"

                                      KÖKTEN DEĞİŞİM

KÖKTEN DEĞİŞİM NEDEN OLUYOR

Geçtiğimiz yüzyıllar boyunca birçok ülke kanlı ve eski iktidarın yıkılması ile sonuçlandı. Bunlar Portekiz, İspanya, Fransa ve Türkiye bu ülkeler geçmiş dönemde birçok sorun ile karşılamış ve sonunda kökten değişim ile yeniden hayata tutunmuşlardı. Bu sonuçlar eski iktidarın devrilmesi ile sonuçlandı. Eski iktidarın devrilen iktidarların yaşadığı saraylarda dönen entrikalar değil, ayrıca yönetimdeki insanların ileri görüş ve yenilik getirmeme noksanları yüzünden devrilmiştir. Bunun amilinde kabul edilebilir sebeplerde gösterilir. 

Kökten Değişimde Halkın Rolü

Tarih incelendiğinde ve taraması yapıldığında şu hipotez çıkıyor; bütün kökten değişimlerde halk bir lider veya liderler etrafında şekilleniyor ve liderle önceki iktidarı deviriyor. Örnek olarak; Fransız devriminde, Robespierre, Danton ve Jean-Paul Marat ile halk Cumhuriyeti ilan etti.  Halk Fransız devriminde bazı dürtülerle devrimi gerçekleştirse de rolü oldukça tartışma konusu olmuştur. Gustave Le Bon’un “ Devrimin Psikolojisi” kitabında sayfa 70, 71 ve 72  sayfalarından yararlanarak anlatacağım; halk kökten değişimlerde önemli bir yer tutsa da hiçbir zaman hareketlerini yönetemez. Siyasi devrimlerde etkilerini ve yarattığı eylemleri görürüz. Burada hareket liderlerin oluşturduğu düşünce etrafında şekillendiği ve bunun üzerinde kökten değişimleri gerçekleştirdiği aşikardır.

Peki Halk Yanılamaz mı?

Tabii ki yanılır burada en önemli örnek Napoleon’un Cumhuriyetin başına getirilip sonrasında bir anarşinin ardından diktatörlük ve imparatorluğu kurması gibi…

Halkın Psikolojisi

Gustave Le Bon “Devrimin Kitlesel Psikoloji” kitabında halkın devrimin amacını bilmeden kabul ettiğini yazar. Portekiz, Brezilya ve Türkiye tarihinde yaşanan olayları verebiliriz. Halk kökten değişimi sebebini bilmeden kabul eder. Tarihe baktığımız zaman halk neyi neden yaptığını çok iyi biliyordu.  Örnek olarak; Türkiye1918 yılında Mondros’la ağır bir mütareke imzalamıştır.  O dönem Tuğgeneral olan Mustafa Kemal’in Çanakkale’de parlaması peşi sıra askeri başarıları sebebi ile Türk Halkı liderini bulmuş; emperyalistlere karşı büyük bir mücadele vermişti. Yapılan kongreler ve ardı ardına gelen bildiriler vatanın düşman işgalinden kurtulmasına yönelik çabalardı ve konuda başarılı olundu.

Sonuç

Kökten değişimlerde halk vazgeçilmez bir unsurdur. Bunun yanında olmazsa olmaz bir lider veya lider topluluğu olması gerekmektedir. Anlattığım örneklemelerde bir lider olduğunu kesin bir dille anlarız. Halk kökten değişimlerde bazen istediğini alamaz ama o zamana kadar neyi neden yaptığını çok iyi bilir ve bunun bilincinde hareket eder. İstisnai durumlar olabilir burada da açık kapı bırakalım.